جدایی رشته های دانشگاهی

جدایی رشته های دانشگاهی از یکدیگر گاهی اتفاقی و غیر تخصصی است.

به عنوان نمونه در دانشگاه اصفهان دو گروه برای تدریس فلسفه وجود دارد که یکی با عنوان فلسفه و دیگری با عنوان فلسفه و کلام اسلامی در سه مقطع کارشناسی و ارشد و دکتری دانشجو می­پذیرند.
بخش زیادی از درسهای این دو گروه مشترک است. به عنوان نمونه نزدیک به نیمی از واحدهای درسی گروه فلسفه در مقطع کارشناسی به درسهای فلسفه اسلامی، کلام و عرفان و عربی اختصاص دارد و بخشی از واحدها نیز به فلسفه یونان و قرون وسطی اختصاص دارد و ماهیتی کلامی و مسیحی دارد. غیر از این واحدها درسهایی مشترک مانند زبان انگلیسی و منطق نیز در هر دوگروه تدریس می­شود.

دانشجویان کارشناسی هنگام انتخاب رشته ی فلسفه در دفترچه کنکور شناخت کافی از واحدهای درسی این دو ندارند. بیشتر آنها بدون توجه به محتوای درسها به این دو رشته وارد می­شوند و دوران تحصیل را بدون انگیزه و علاقه به پایان می­رسانند.

اکنون کلاسهای گروه فلسفه در ترمهای آخر اغلب با غیبت و تاخیر بسیاری از دانشجویان تشکیل می­شود و در پایان دوره نیز از 50 دانشجوی کارشناسی دو یا سه نفر به ارشد وارد می­شوند و سایر دانشجویان ترجیح می­دهند این رشته را رها کنند. استقبال از دوره های ارشد و دکتری نیز در چند سال اخیر رو به کاهش است.

با اینکه جدایی این دو گروه هزینه­ های مالی زیادی به همراه دارد، اما هزینة اصلی در سرخوردگی و ناامیدی فارغ التحصیلان است که در آمار ورودی­های تحصیلات تکمیلی به خوبی قابل مشاهده است.

اگر این دو گروه در دانشگاه نبودند و قرار بود با تصمیمی کارشناسی و تخصصی رشتة فلسفه در دانشگاه اصفهان تاسیس شود قطعا این دو گروه جدای از یکدیگر تاسیس نمی شدند و یک گروه با عنوان فلسفه هر دو شاخة اسلامی و غرب را پوشش می­داد.

 اکنون حدود نیمی از درسهای این دو گروه مشترک است و برگزاری تخصصی این درسها نیازمند مدیریت مشترک است. در بیشتر ترمها برای درسهای عربی و فلسفه اسلامی در گروه فلسفه استاد نیست و این وضعیت در مورد درسهای منطق و فلسفه غرب در گروه فلسفه و کلام اسلامی نیز وجود دارد.

البته درسهای مشترک بین سایر گروهها نیز هست. اما در بین این دو گروه بیشتر درسها و پایان نامه ها مشترک است و ارائه تخصصی این درسها نیازمند مدیریت مشترک است.
 

دانشجویان فلسفه و کلام اسلامی از نظر اشتغال وضعیت بهتری دارند. اما فارغ التحصیلان گروه فلسفه به این دلیل که عنوان آن از فلسفه اسلامی جداست اغلب در ادارات و آموزش و پرورش  استخدام نمی شوند. با تجمیع این دو گروه دیگر تصور نمی شود فلسفه با فلسفه اسلامی در تقابل است و امکان اشتغال برای فارغ التحصیلان هر دو گروه یکسان خواهد بود.

 در برخی از دیدگاه های مبنایی اساتید این دو گروه با یکدیگر اختلاف دارند. با تجمیع این دو گروه امکان گفتگوی چالشی و تخصصی فراهم می شود. این حق دانشجویان است که در دوران تحصیل خود با تنوعی از صداها و دیدگاهها روبرو شوند.

 اکنون نظام ها و مکاتب و موضوعات فلسفی به اندازه ای گسترش یافته اند که این دو گروه نمی توانند تمام آنها را پوشش دهند و برای این کار به یک دانشکده برای فلسفه نیاز است.  با تجمیع این دو گروه دانشگاه اصفهان می تواند نخستین دانشگاهی باشد که در برنامه بلند مدت خود امکان تاسیس دانشکده فلسفه و علوم عقلی را دنبال می کند.

پیشنهاد نهایی این است که با تجمیع این دو گروه یک گروه با نام فلسفه و با دو زیر شاخة فلسفه غرب و اسلامی تأسیس شود و ماموریت این گروه گسترش فلسفه و علوم عقلی باشد تا زمینة تاسیس یک دانشکده فراهم شود.